İç siyasette iktidar-muhalefet dinamikleri nasıl?

Türkiye’de seçimlere erken yapılmaması durumunda yaklaşık 10 aylık bir mühlet varken gerek muhalefet partileri gerekse Escort Aydınlı iktidar yaz aylarını halka birebir ulaşabilmek için pahalandırıyor Siyaset bilimcilere nazaran şu andaki seçim atmosferi halka yeni bir hikaye sunmakta zorlanan iktidar partisinin giderek sokakta taban kaybettiği muhalefetin ise aktifliğini Aydınlı Escort artırdığı bir tablo çiziyor

Siyasi partiler ve ülkedeki genel atmosfer 2023 yılının Haziran ayı olarak planlanan seçimler için erken bir seçim sathı havasına girmiş durumda Cumhur İttifakı seçimlerin planlanan tarihte Aydınlı Escort Bayan olacağının altını birkaç sefer çizerken muhalefet partilerinde iktisadın durumuna nazaran baskın bir seçim bekleyenler hâlâ bulunuyor Bu nedenle muhalefet bir taraftan hazırlıklarını her an seçim olacakmış üzere sürdürürken Ankara kulislerinde bugünlerde ağır basan ihtimal ise kıymetli bir gelişme olmaması durumunda seçimlerin olağandan bir ay kadar evvel 2023 Mayıs ayında yapılabileceği

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Tayyip Erdoğan da vilayet ziyaretlerini ve halkla buluşmalarını sıklaştırırken parti kurmaylarına da alana inerek seçmenle bir ortaya gelme talimatı vermişti

DW Türkçe ye konuşan siyaset bilimci Özgün Emre Koç a nazaran her ne kadar Erdoğan ve AKP vilayet ziyaretlerini artırsa da artık yeni bir hikayesi olmadığı için alanda halkta giderek daha az karşılık buluyor Koç şu anda yaz mevsimi tesiriyle fakirleşmenin daha az hissedildiğine lakin olumsuz tesirin kışın artacağına işaret ederek iktidarın vermeye çalıştığı bizde hâlâ icra kabiliyeti var imajının toplumda kabul görmediğini söylüyor

İstanbul Saraçhane Parkı’nda düzenlenen 15 Temmuz anmasına beklenenden az sayıda insanın katılması tartışma yaratmış birtakım gözlemciler Erdoğan ın eskisi üzere kalabalıklar toplayamadığını söylerken öbürleri ise artık eski adap mitinglerin değil dijital ortamların daha kıymetli olduğunu belirtmişti

İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü Genel Yöneticisi Seren Selvin Korkmaz da misal görüşü paylaşıyor ve kalabalıklardan beslenen popülist bir siyasetçi olarak Erdoğan ın en güçlü olduğu sokağa dönmek istediğini lakin göründüğü kadarıyla umduğunu bulamadığını belirtiyor Sokakta kaybeden daima şikayet duyan ve bu nedenle insanlara ulaşmaya korkan bir AKP var diyen Korkmaz şu tespiti yapıyor

Aslında bir yer değiştirme gözlemliyoruz Evvelce CHP sokakta daha zayıf bir partiydi Örgüt manasında artık CHP güçlenirken AKP sokakta zorlanıyor İktidar güçlü olduğu sokağı ve meydanları kaybediyor

Bu ortada Cumhur İttifakı nın başka ortağı MHP de seçim için 29 Temmuz dan itibaren alana inileceğini ve 4 Eylül den itibaren kapsamlı mitingler düzenleyeceğini açıkladı

Türkiye de iklim değişir mi

Muhalefet partileri ise bir yandan alana çıkarak seçim çalışmalarına sürat verirken başka yandan altılı masa etrafında da seçim sonrası kurulacak sistemin altyapısını oluşturmaya çalışıyor

Altılı masanın bir üyesi masa hakkında bir kavram karmaşası yaşandığını ve kamuoyunun şimdiden ittifak beklentisine sokulmasını hakikat bulmadıklarını belirterek Henüz seçim tarihi açıklanmadı ittifak yalnızca seçin sathında olur tespiti yapıyor

İktidara karşı muhalefetin de artık bir cumhurbaşkanı adayı açıklaması için yapılan baskıları hatırlatan tıpkı isim Altılı masa cumhurbaşkanı adayı çıkarmak üzere kurulmadı Biz bir sistem değişikliği vadediyor ve bunun için çalışıyoruz Fotoğrafın bütününe bakıyoruz değerlendirmesinde bulunuyor

Peki altılı masanın güçlendirilmiş parlamenter sistem önerisi kolay bir halde hayata geçebilecek mi

Eskiden iktidar kanadında kıymetli vazifelerde bulunmuş bir isim bu sisteme geçişin düşünüldüğünden daha kolay olacağını söyleyerek şu yorumu yapıyor

İklimin değişmesi aslında çok şeyi değiştirir Aslında bu sistemin değişmesini seçimlerde alınacak sonuca nazaran AKP ve MHP de ister Zira aslında cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildikten sonra AKP ile MHP nin oyları da düşüşe geçti ülkenin tüm göstergeleri bozuldu Bir iktidar üyesinin hata ettik demesi çok sıkıntı fakat iklim değişirse göreceksiniz onlar da sistemin değişmesini isteyecek

Bu nedenle muhalefetteki kimi isimlerin beklentisi seçimden sonra muhalefetin parlamentoda anayasayı değiştirecek çoğunluğa ulaşamaması durumunda sistem değişikliği için AKP ve MHP den de dayanak verilebileceği

Siyaset Bilimci Korkmaz da iktidarın oylarının cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle düştüğünü belirterek partiyi yaratan tabanın kaydığını partinin toplumla olan bağının koptuğunu ve ortada yalnızca Erdoğan ın kaldığını belirtiyor

Aynı isim geçiş sürecinin 6 ay sürmeyeceği öngörüsünde bulunurken Türkiye iklimin değişmesiyle istikrarı kimi temel prensip ve kıymetlerin korunup korunmamasında arayacak Yoksa istikrar tek bir partinin 20 30 yıl iktidarda olması değildir İstikrar ülkenin temel prensip ve bedellerinin korunmasında olur yorumu yapıyor

Altılı masa yola nasıl devam edecek

Bu ortada altılı masa her ay bir partinin mesken sahipliğinde düzenlediği yemekli toplantıların sonuncusunu 21 Ağustos ta yapacak

Saadet Partisi nin ağırlayacağı başkanların gündemindeki mevzulardan birisi de altılı masanın aylık buluşmalarının bundan sonra nasıl bir formatla devam edeceği olacak

Masayı oluşturan partilerde buna ait şu anda alınan net bir ortak karar yok DW Türkçe’nin konuştuğu yetkililer formatın tahminen değişebileceğini ya da birebir kalabileceğini lakin toplantıların bir formda devam edeceğini belirtiyor

Altı muhalefet partisinin önümüzdeki günlerde masanın ruhunun neyi temsil ettiğinin güçlü parlamenter sistemin ve şimdiye kadar komitelerin yaptığı çalışmaların halka daha güzel ve somut bir halde anlatılabilmesi için ortak bir irtibat lisanı kurması da konuşuluyor

Korkmaz irtibatta bir badire olduğunu öteden beri söylediğini masanın en çok ehemmiyet verdiği güçlendirilmiş parlamenter sistem teklifinin de topluma uygun anlatılamadığını kaydediyor Korkmaz Bundan sonra yapılması gereken yeterli bir bağlantı stratejisi ile buluşmalar devam etse dahi daha aktif devam etmesi diyor

Koç da altılı masanın çalışmalarının aktarılması ile ilgili bir irtibat probleminin olduğu görüşünü paylaşıyor Koç’a nazaran siyaseti yakından takip eden çevreler dışında yapılanlar toplumca tam olarak anlaşılamıyor ve irtibat meselesinden da öte altılı masa ile ilgili beklentiler de yanlışsız yönetilemiyor

Öte yandan altılı masadan yetkili isimler cumhurbaşkanı adayının açıklanması için kimi bölümlerden gelen tavsiye ve baskıların farkında olduklarını fakat seçim tarihi açıklanmadan ve seçim sathına tam olarak girilmeden adayın açıklamasının yanlışsız olmayacağını belirtiyorlar Üst seviye bir parti yetkilisi Adayla ilgili Erdoğan ın da sesini duyuyoruz Lakin bizim kendi oyun planımız var ona nazaran hareket edeceğiz aday seçim sathına girmeyince açıklanmaz değerlendirmesinde bulunuyor

HDP deki durum ne

Altılı masa dışındaki muhalefet partileri de seçim çalışmalarını hızlandırmış durumda

Hakkında açılan kapatma davası süreci devam eden HDP oylarının Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı nın cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci çeşidinde yüzde 50 1’i geçememesi durumunda seçim sonucu için kritik ve belirleyici olacağı hesaplanıyor

3 Temmuz da kongresini gerçekleştiren ve parti meclisinde değişikliklere giden HDP Merkez Yürütme Heyeti MYK üyelerini de belirlemişti Eski Eşbaşkan Selahattin Demirtaş da geçtiğimiz günlerde Edirne cezaevinden yaptığı açıklamada Ben mümkünse PKK’nin Türkiye’ye karşı silahları tümden susturmasını bırakmasını isterim demişti

Özgün Emre Koç Demirtaş ın son çıkışlarını HDP yi Türkiye’de beklenen mümkün bir değişim sonucu hâlâ yasal bir aktör olarak yer alması ve olağanlaşmanın bir modülü olmaya sağlamaya yönelik olarak gördüğünü belirterek bundan sonra iktidarın yapacağı atılımların HDP tabanında bir değişiklik yapacağına ise ihtimal vermediğini kaydediyor Koç kim bize adım atıyorsa onunla masaya otururuz diyen kanat için de Erdoğan ın artık yeterli bir seçenek olmadığını şu sözlerle anlatıyor

Artık Erdoğan siyasi bir aktör olarak geleceği meçhul bir aktör Yaşlandı ülkeyi yönetemiyor ve manalı kalıcı bir iş yapacağı ise meçhul Şimdiye kadar yaptıklarını da kurumsallaştırabilmiş değil Erdoğan ın şahsına odaklanan bir şahıs sistemi var Hasebiyle uzun vadeli planlar yapılabilecek bir aktör olmaktan çıktı