25 Ekim 2016 tarihinde Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Liderleri Gültan Kışanak ve Fırat Anlı’nın gözaltına alınmasıyla başlayan süreç, HDP’ye yönelik 4 Kasım 2016 operasyonuyla devam etmiş, 4 Kasım 2016’da eş vakitli bir operasyonla ortalarında HDP’nin eski eş genel liderleri Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da olduğu 12 HDP’li milletvekili terör soruşturması kapsamında gözaltına alınmıştı.
Demirtaş ve Yüksekdağ’ın yanı sıra HDP’li vekiller İdris Baluken, Nursel Aydoğan, Leyla Birlik, Gülser Yıldırım, Selma Irmak, Abdullah Zeydan ve Ferhat Encü daha sonra tutuklanarak cezaevine gönderildi. Dokuz vekilin tutuklanması, Türkiye siyasi tarihi için yeni bir dönüm noktasıydı.
DW Türkçe’ye konuşan HDP Küme Başkanvekili Meral Danış Beştaş, 4 Kasım’ın planlı olduğunu belirterek “Bu öylesine bir kampanya değildi. Tahlil sürecinin bitirilmesi o periyoda denk geliyor. Bunların hepsi düşünülmüş hareketlerdi” diyor.
AKP, 7 Haziran 2015 genel seçimlerinde Meclis’teki çoğunluğunu kaybetmiş, HDP ise birebir seçimlerde barajı aşarak Meclis’te üçüncü büyük parti pozisyonuna erişmişti. 4 Kasım 2016 operasyonundan evvel ise haklarında fezleke hazırlanmış milletvekillerinin dokunulmazlıklarının bir defalığına kaldırılmasına ait anayasa değişikliği teklifi Meclis’te kabul edilmişti.
Yüksekdağ: Biz içerideyiz, fikrimiz dışarıda
HDP Hukuk Kurulu Eş Sözcüsü Avukat Nuray Özdoğan, kelam konusu anayasa değişikliğinin hukuka ters bir halde yapıldığı kanısında. Özdoğan’a nazaran, HDP’li siyasetçilerin tutuklanması için “hukuksal kılıflar” kuruldu. Özdoğan, “4 Kasım gecesi başlayan süreçte hiçbir tüzel dokümana ulaşamadık. Siyasi darbe olarak nitelendirilen süreç, siyasi darbeye uygun yürüdü. Bırakın evrak, arama kararı göremedik” diye konuşuyor.
Halen cezaevinde bulunan eski HDP Eş Genel Lideri Figen Yüksekdağ, avukatı aracılığıyla DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, geride kalan altı yıla birçok hukuksuzluk sığdırıldığını söylüyor. Yüksekdağ, “Altı yıl evvel muhalefetin geride kalanı, ‘sultan’ın öfkesinin bize vurduktan sonra dineceğini düşünüyordu tahminen. İktidarın öfkesi dinmediği üzere her muhalif onun gözünde ‘HDP’leşti. Seyahat direnişinde ve HDP’de umut verici seviyede kendini gösteren demokratikleşme kapasitesini tutuklamalar ve ağır cezalarla zayıflatmaya çalışıyorlar. Lakin rehin aldıkları bizler bu iktidarın en zayıf tarafıyız. Biz içerideyiz, fikrimiz dışarıda” sözlerini kullanıyor.
Beştaş: Muhalefet iktidarın planını onayladı
4 Kasım’a giden süreçte muhalefetin hali eleştirilmişti. Meral Danış Beştaş, muhalefete sessiz kaldıkları eleştirisini yönelterek “Daha doğrusu onayıydı. Bilhassa CHP’nin ‘Anayasa’ya ters ancak evet diyeceğiz’ söylemi iktidarın planını onaylamış oldu” diyor. 4 Kasım’ın yalnızca HDP ile ilgili olmadığını savunan Beştaş, “İktidarın tek adam rejimini inşa etmek, irili ufaklı farklı ses çıkaranları bastırmak maksatlıydı, bunu daima söz ettik. Ve maalesef söylediklerimiz doğrulandı” halinde kelamlarını sürdürüyor.
HDP Genel Merkezi’nin verdiği bilgiye nazaran, 4 Kasım 2016 ile başlayan süreçte 37 HDP’li milletvekili çeşitli seferler gözaltına alındı ya da tutuklandı. Yedi vekilin tutukluluğu hala devam ediyor. Tutuklanan vekillerden Figen Yüksekdağ, Selma Irmak ve Ferhat Encü’nün vekillikleri cezaevindeyken düşürüldü. Nursel Aydoğan ve Besime Konca’nın vekilleri tahliye edildikten sonra düşürüldü. Ahmet Yıldırım, İbrahim Ayhan, Osman Baydemir, Musa Farisoğulları ve Leyla İnanç’ın vekillikleri, mutlaklaşan yargı kararlarıyla düşürüldü. Faysal Sarıyıldız, Tuğba Hezer Öztürk ve Leyla Zana’nın vekillikleri ise devamsızlık gerekçesiyle düşürüldü. Son olarak Semra Hoş, dokunulmazlığı kaldırılarak tutuklandı.
Kışanak: Memlekette terörist olmayan kalmadı
Halen cezaevinde bulunan eski Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Lideri Gültan Kışanak da avukatı aracılığıyla DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, “Bizleri altı yıldan beri siyasi rehine olarak cezaevinde tutuyorlar. Asıl emel bizim şahsımızda tüm toplumsal muhalefete gözdağı verip sindirmekti. 15 Temmuz darbe teşebbüsümün bir eseri olarak ortaya çıkan AKP-MHP koalisyonu Türkiye’de orijinal bir idare anlayışını hayata geçirmek için Kürtler’den başlayarak adım adım tüm muhalif kısımları baskı altına aldı” dedi.
Türkiye’nin ağır bedeller ödediği bir periyot yaşadığını lisana getiren Kışanak “Cezaevlerinde rehin tutulan Kürt siyasetçiler bir gün olsun ah demedik, en nihayetinde barış, demokrasi ve özgürlükler ismine bu bedeli ödüyoruz. Yaşadıklarımız hiç kolay değil ancak barışa ve demokrasiye olan inancımızla umudu canlı tutuyoruz” diye konuştu. Yaşanan sürecin bir demokrasi krizi yarattığını vurgulayan Kışanak, “Bizleri cezaevinde tutunca Kürt sorunu bitti mi? Hepimiz biliyoruz ki yanıtı hayır. Kürt sorunu bütün yüküyle orta yerde duruyor” tabirlerin kullandı. Kışanak, HDP’li siyasetçiler hakkında açılan davalarda adil yargılanma hakkı ile masumiyet karinesinin ayaklar altına alındığını savundu:
“İktidar bize ‘terörist’ dedi, muhalefet partileri ‘Aman uzak duralım’ yaklaşımı içerisine girdi. Gelinen noktada memlekette terörist olmayan kalmadı.”
“Tutuklu HDP’liler çıkmasın diye uydurulmuş bir dava”
Avukat Nuray Özdoğan da HDP’li siyasetçilere yöneltilen suçlamalara dikkat çekiyor. HDP’nin faaliyetlerini direkt terör faaliyeti olarak kodlayan bir zihniyet olduğunu argüman ederek “İsnatların ana gövdesini HDP’lilerin yaptıkları açıklamalar oluşturuyor. İddianamelerin temeli belirlenmiş olarak gelmişti yargı mensuplarının önüne. Hiçbiri yargı mensuplarının direkt hazırladığı iddianameler olduğunu düşünmüyoruz” diyor.
Tutuklu siyasetçi Figen Yüksekdağ, DW Türkçe’ye gönderdiği iletide yargılamaları kıymetlendirerek “Dört yıl boyunca dava belgelerimizde konuşmalarımız, açıklamalarımız, röportaj ve parti faaliyetlerimiz dışında bir şey olmadan tutuklu yargılandık. İki yıl evvel de hala yargılanmakta olduğumuz Kobane kumpas davası nedeniyle tutukluyuz. Tutuklu HDP’liler dışarı çıkmasın diye uydurulmuş ve içi sonradan doldurulmuş bir dava” diye konuştu.
