İran, tüm savunma sistemlerini aşabilecek hipersonik füze geliştirdiğini öne sürdü. Fars Haber Ajansı’nın aktardığına nazaran açıklamayı yapan İhtilal Muhafızları Hava Kuvvetleri Kumandanı General Buyruk Ali Hacızade, “Bu hipersonik balistik füze, hava savunma kalkanlarına karşı geliştirildi” dedi. Füzeyi durdurabilecek bir sistemin geliştirilmesinin onlarca yıl alacağına inandığını söz eden İranlı kumandan, füzenin kendi alanında büyük bir atılım olduğunu sav etti.
Uluslararası Atom Gücü Ajansı (UAEK) Lideri Rafael Grossi, Tahran’dan gelen açıklamaların, İran’ın nükleer programıyla ilgili tasaları artırdığını ve dikkatleri bu istikamete çektiğini tabir etti. Mısır’ın Şarm El Pir kentinde devam eden COP27 iklim tepesi sırasında konuşan Grossi, buna karşın hipersonik füze açıklamasının İran’ın nükleer programına ait müzakereler üzerinde “herhangi bir tesiri olacağını” düşünmediğini söyledi.
Takibi ve imhası balistik füzelere nazaran daha zor
Hipersonik füzeler, nükleer silah taşıyabilen klasik balistik füzeler üzere ses suratını beş kat geçerek uçabiliyor. Başka yandan balistik füzelerin bilakis, hipersonik füzeler atmosferde alçak bir yörüngede uçarak amaca daha süratli ulaşma potansiyeline sahip.
Manevra kabiliyetleri sayesinde hipersonik füzelerin takibi ve bu füzelere karşı savunma zorlaşıyor. ABD üzere askeri teknolojide önde gelen ülkeler, seyir ve balistik füzelere karşı savunma sistemleri geliştirmiş olsalar da, hipersonik bir füzeyi izleme ve imha etmede kâfi seviyeye ulaşılabilmiş değil.
Kuzey Kore’nin geçen yıl hipersonik füze denemesi, şu anda Rusya’nın liderliğini yaptığı, akabinde Çin ve ABD’nin takip ettiği teknolojiyi edinme yarışıyla ilgili tasalara yol açmıştı.
İran’ın hipersonik füze geliştirdiği tezi, 5 Kasım’da uzaya uydu fırlatabilen bir roketin başarılı biçimde test uçuşunu gerçekleştirdiğini duyurmasının akabinde geldi.
Washington idaresi, bu çeşit denemelerle Tahran’ın balistik füze teknolojisini geliştirerek nükleer başlık taşıma potansiyeline erişmesinden telaş ediyor. ABD geçen Mart ayında İran’ın füze teknolojileriyle ilgili faaliyetlerine karşı yaptırım kararı almıştı. İran ise nükleer silah sahibi olmak istediği suçlamalarını reddediyor, nükleer teknolojinin yalnızca güç üzere barışçı alanlarda kullanıldığını vurguluyor.
ABD, Donald Trump’ın başkanlığı periyodunda İran’ın nükleer programıyla ilgili 2015 yılında imzalanan memleketler arası muahededen tek taraflı olarak çekilmiş, fakat AB ülkeleri mutabakata bağlı kalacaklarını bildirmişti. Joe biden’ın lider seçilmesi sonrasında ABD mutabakata geri dönme sinyali vermiş, görüşmeler başlamıştı. Muahede, nükleer silaha sahip olmayacağı garantisi karşılığında Tahran’a yönelik yaptırımların evreli olarak hafifletilmesini öngörüyordu.
Suudi Arabistan’a misilleme tehdidi
Yeterince örtünmediği gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Mahsa Amini için düzenlenen kitlesel protestolarla sarsılan Tahran idaresi, ülkedeki istikrarsızlıktan başka ülkeleri sorumlu tutuyor. Son olarak Çarşamba günü İran İstihbarat Bakanı İsmail Hatib, Suudi Arabistan dahil komşu ülkeleri uyararak, protestolar aracılığıyla İran’ı istikrarsızlaştırmaya yönelik ataklara misillemede bulunacaklarını açıkladı. Hatib, “Suudi Arabistan’a bizim ve bölgedeki başka ülkelerin mukadderatının birbirine bağlı olduğunu söylemek isterim” demişti.
AFP / GY, BK
