Bartın’ın Amasra ilçesinde 41 madencinin hayatını kaybettiği Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ilişkin ocakta havalandırma fonksiyonunu gören aspiratörlerin (pervane) yenilenmesi planlarının hayata geçirilemediği anlaşıldı. DW Türkçe’nin edindiği bilgilere nazaran aspiratörlerin 2021 yılının başında modernize edilmesi için ihale açıldı, fakat aspiratörlerin konseyimi kazanın meydana geldiği tarihe kadar yapılmadı.
Ayrıca TTK kayıtlarında aspiratörlerle ilgili çalışmanın geçmişinin 2018 yılına kadar uzandığı görülüyor. Kayıtlarda TTK’nın aspritör modernizasyonu için dört yıl evvel de ödenek ayırdığı dikkat çekiyor. Ocakta aspiratörlerin yenilenmesi için 2021 yılında ise üç kere ihale açılıyor, birinci iki ihale ise iptal ediliyor.
TTK’nin internet sitesinde ihalelerin ayrıntılarının açıklandığı kısımda, Amasra Taşkömürü İşletme Kuruluşunda “gazlı (Grup-I metan) ve rutubetli olarak sınıflandırılan yeraltı taşkömürü ocaklarının havalandırılmasında kullanılan mevcut ana pervane ünitesinin modernize edileceğini” bildiren ihalenin birinci olarak 25 Ocak 2021’de açıldığı, ihaleye yerli ve yabancı firmaların katılabileceği belirtiliyor. Birinci ihalenin iptal edilmesinin akabinde, ikinci ihalenin 31 Mayıs 2021 yılında açıldığı görülüyor. İkinci ihalenin de iptal edilmesinin akabinde 18 Ekim 2021 tarihinde bir ihale daha açıldığı kaydediliyor.
TTK’dan karşılık yok
Üçüncü ihaleyi kazanan firma ise Ankara merkezli “Alfer Mühendislik” isimli bir şirket oluyor. DW Türkçe’ye konuşan Alfer yetkilileri, aspiratörlerin üretim basamağında olduğunu belirterek madende heyetim yapmadıklarını teyit etti. Alfer yetkilisi, ocakta kullanımda olan aspiratörlerin kendileriyle ilgisinin olmadığını söyledi.
Ocağın içerisinde bulunan havayı emen, makus hava ve gaz birikimini dışarıya atma fonksiyonu gören aspiratör sistemleri için açılan ihale ve ocakta havalandırma sorunu yaşandığı tezlerine ait ulaşmaya çalıştığımız TTK yetkilileri aramalarımıza karşılık vermedi.
Bartın’da ölen madencilerin aileleri anlatıyor
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Modernizasyon için 2 milyon TL’lik ödenek ayrıldı
TTK 2021 yılı faaliyet raporunda da kelam konusu “Amasra Ana Nefeslik Aspiratör Modernizasyonu” kaleminde yatırımın gerçekleşmediği görülüyor. Raporda ocaktaki havalandırma fonksiyonunu gören aspiratörlere 2 milyon TL’lik ödenek ayrıldığı, fakat yatırımın tamamlanmadığı anlaşılıyor.
TTK raporlarına nazaran aspiratör konseyimi için 2018 yılında 600 bin lira ödenek ayrıldı. Bu ödenek 2019 yılında ise 80 bin liraya düşürüldü. 2020’de ise 300 bin lira olarak revize edilen ödenek 2021 yılında 2 milyon liraya yükseltiliyor.
Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bartın’ın Amasra ilçesinde yaşanan maden faciasıyla ilgili Genel Kurul’u bilgilendirme konuşmasında, TTK’da iyileştirmeler yapılmadığı tezlerine karşı “ana nefeslik aspiratör sistemi, şahsî oksijen maskeleri, basınç teneffüs istasyonları, otomatik yangın söndürme sistemleri burada daha sayamayacağım 50 kalemde gerek ferdî gerekse alana yönelik iyileştirmeler yapıldı” sözlerini kullanmıştı.
Madenciler “havalandırma kötü” demiş
Amasra ilçesinde maden ocağındaki patlamada ömrünü yitiren maden çalışanı Şaban Yıldırım’ın Ekim ayı başında eşine “Havalandırma kötü”, grizu patlamasından beş gün evvel de “Metan gazı geliyor” dediği basına yansımıştı. Emekçi yakınlarının havalandırmaya dair açıklamaları, ocakta havalandırma sorunu olabileceğine dair kuşkulara neden oluyor.
Genel Maden İş Sendikası Genel Lideri Hakan Yeşil ise Zonguldak’ın lokal gazetesi Pusula’ya yaptığı açıklamada, madendeki havalandırma sistemiyle ilgili konuşmuş ve “Firma anladığımız kadarıyla yaptığımız çalışmalar sonucunda malzemeyi şu an tedarik edememiş durumda” demişti.
